CUMHURİYET

Batı dünyasında pek çok kişi bürolarını terk etti, işlerini evlerinden faksla yürütüyorlar

Haber Merkezi- “Fakslıyorum… Faksladın mı?” Yeni teknolojilerin dilimize yerleştirdiği sözcüklerden biri de son yıllarda ‘fakslamak’. Faks artık hepimizin bildiği bir aygıt. İnsanların hayatlarını, haberleştirmeyi son derece çabuklaştırmasıyla kolaylaştırıyor. Özellikle iş dünyasındaki haberleşmeyi. Faks aygıtları çıkalı beri telekslerin pabuçları dama atıldı. Çünkü teleksle geçeceğimiz bir mesajı faks makinesinde hem daha çabuk, dolayısıyla da daha ucuza geçebiliyorsunuz.

Faks aslında faksmile sözcüğünün kısaltılmışı. Faks makineleri piyasaya çıkıp yaygın olarak kullanıldığından beri Batı dünyasında pek çok kişi artık büroları terk etti. Büyün işlerini evlerinden fakslarla yürütüyorlar. Sharp, Canon, Panasonic gibi firmalar artık evlerinden çalışanlar için yeni aygıtlar çıkardılar. Bunlar büro ölçülerinde büyük değil, aksine küçük aygıtlar. ABD’de, bu yeni teknolojinin, insanlar kullanmaya hazır olmasaydı ortaya çıkmayacağı inancı hakim. California’da büyük bir düşünce üretme kuruluşu (think tank) olan Institute of Future’dan (Gelecek Enstitüsü) Paul Saffo, “Teknoloji değişimi yönlendirmiyor, bizatihi değişimi sağlıyor” diyor.

Bazı şirketler faks olayının geliştiğini görünce faks, dizüstü bilgisayar ve telefonu bir arada satmaya başladılar. Bir faks makinesi, ABD’de ortalama 900 dolara (6 milyon liranın biraz üzeri) alınabiliyor. Faks sektörü yetkilileri, günü birinde bu aygıtların tele sekreterler kadar yaygın hale geleceğini söylüyorlar.

Çok gelişmiş, anında binlerce mesaj gönderecek kapasitedeki aygıtların fiyatları ise 30 bin dolara (200 milyon TL) kadar satılabiliyor. Pek çok küçük şirket için 2000 dolarlık (14 milyon TL) bir faks makinesi yetiyor da artıyor bile. Pek çok kişi telefon hattını sadece faksta kullanmak istemedikleri için ek bir telefon hattı ve telefon aygıtı da bağlatabiliyorlar. Bu nedenle maliyet epeyce yükselebiliyor. Bir de kuşkusuz faksın aylık hat kira parası var.

Şimdilerde bazı şirketler, kullanıcılara kolaylık olsun diye fotokopi ve faks makinelerini tek bir aygıt üzerinde üretmeye başladılar. Bu hem yerden hem de insanlara zamandan tasarruf sağlıyor. İnsanların faks seçimini kolaylıkla yapabilmeleri için şimdi şirketler tüketici kılavuzları çıkarıyorlar. Fakstan anlamayan, ama bir faks makinesine ihtiyacı olanlar bu kılavuzlara bakıp okuyarak kendilerine en uygununu seçme olanağını buluyorlar. Faks sektöründe rekabet arttıkça şirketlerin bazı fiyat indirimlerine de gitmeler söz konusu. Bugünkü faks makineleri birkaç yıl öncekilere kıyasla çok daha hızlı iş görüyor, kullanımları da daha kolay, üstelik boyutları da daha küçük. Bazı faks makineleri hatta telefon konuşma ücretlerinin daha düşük olduğu gece saatlerinde mesajların gönderilebilmesi için istenen saate göre programlanabiliyor. Buna ‘geciktirilmiş faks geçme’ deniliyor. Bazı fakslar da otomatik olarak başka bir faksı arıyor ve kendisine gönderilmek üzere o faks makinesinde biriktirilmiş mesajları alabiliyor.

Faksın da telefon konuşmaları, mektuplaşma ya da yüz yüze görüşmelerdeki gibi bir adabı var. Bu faks adabıyla ilgili olarak New York Times gazetesinde yayımlanan bir yazıda şöyle deniliyor:

“Bir düşünün… Bağıra çağıra konuşan gayet terbiyesiz bir yabancı büronuza girmiş. Önce sırtınıza bir şaplak indirip “Bu kadar fazla çalışma” diye söylendikten sonra masanızın üzerini karıştırmaya başlamış. Daha da kötüsü sizden izin almadan telefonunuzu kullanmaya kalkışmış. İşte, faks adabına uymadan makineyi kullanan biri de insanda böyle bir etki bırakır.

Düşünün telefon numaranıza sahip birisi, kendi faks makinesiyle size hiç durmadan mesajlar yağdırarak sizi çileden çıkarabilir. Bu, insanların telefonda rahatsız edilmelerinden daha kötü bir olay. Çünkü faksta sizi rahatsız eden kişi hem faks kağıdınızı hem de telefonunuzu boşuna kullanıyordur. Bazı faks makineleri birden fazla cihaza aynı anda mesaj gönderme yeteneğinde olduğu için faksla onlarca kişi tedirgin edilebilir.”